Sau 85 ngày chờ đợi, sau cùng, ngày 30 tháng sáu 2016, Văn Phòng Chính Phủ Việt Nam với các bộ ngành đã công bố rõ nguyên nhân vụ Vũng Áng và thủ phạm không ngoài dự đoán là Công Ty TNHH gang thép Hưng Ngiệp Formosa(Hà Tĩnh). Các người lãnh đạo công Ty Formosa đã xuất hiện trên mạng, đã cúi đầu xin lỗi và xin bồi thường 500 triệu USD.

Sau khi tin này được đưa ra, người ta đã bàn tán rất nhiều trên mạng. Nào là số tiền bồi thường không phải là 500 triệu, mà lên đến hàng tỷ, nào là chuyện tiền bạc không giải quyết được gì, cái mà người ta quan tâm, là sự bền vững của môi trường, bảo đảm rằng Formosa không tái phạm và phải cam kết khắc phục các hậu quả…v.v…

Phía chánh phủ thì vẫn coi việc đầu tư thu hút FDI là quan trọng cho VN và nhất là Hà Tĩnh, một tỉnh nghèo, nên có vẻ muốn xử cho êm chuyện. Tất cả chỉ là những sự đã rồi, nếu nói theo ý của bọn họ.

Trong cái ồn ào của dư luận trong và ngoài nước, người ta quên đi một nạn nhân của Formosa, tôi muốn nói tới người thợ lặn cảng Sơn Dương, người đã bỏ mạng vì làm việc tại vùng biển bị ô nhiễm này. Ông ta tên là Lê Văn Ngầy, 46 tuổi, quê tại Khánh Hòa. Ngày 25-4-2016, bà Nguyễn Thị Ngân, giám đốc BV đa khoa khu vực Bắc Quảng Bình đã xác nhận có tiếp nhận ông thợ lặn này nhưng khi đến BV thì ông Ngầy đã tử vong. Theo những đồng nghiệp của ông, làm việc cho công ty lao động quốc tế Nibelc, thì kể từ khi phát hiện cá biển chết hàng loạt, các người thợ lặn đều cảm thấy có dấu hiệu khác thường về sức khỏe sau mỗi ca làm việc:

Mỗi lần lặn xong, lên bờ là cảm thấy mệt mỏi khác thường lắm. Da thì vàng hẳn lên và thấy choáng váng tức ngực. Cứ như có thứ gì đó chạy rùng rùng trong người vậy (lời ông thợ lặn Nguyễn Thiếu, 36 tuổi, cũng quê tại Khánh Hòa).

Ngày 22 tháng tư, ông Thiếu nhớ lại : Hôm đó khi xuống nước, tôi thấy nước biển có mầu vàng đục khác thường, cá biển ít đến thấy lạ. Sau buổi lặn, ông Ngầy than khó thở, được chở tới bệnh viện ngày 24, nhưng vừa đến bệnh viện thì tử vong, thi thể được bàn giao cho gia đình đưa về quê mai táng. Không thấy công bố nguyên nhân cái chết của ông Ngầy, và cũng không hiểu bệnh viện có làm các khám nghiệm Pháp Y hay không?

Nay Văn Phòng Chính Phủ đã công bố rõ ràng và Formosa đã nhận lỗi. Vậy thì sự việc đã minh bạch là cái chết của ông Ngầy là do lỗi của Formosa. Có thể nói một cách không sai lầm là đây là một án mạng, và nạn nhân là người thợ lặn xấu số đó.

Tại bất cứ quốc gia nào trên thế giới, dưới bất cứ chánh thể nào, khi đã gây ra án mạng, dù cố ý hay không cố ý, thì thủ phạm phải được xử theo hình sự. Formasa đã xả chất độc vào vùng biển, nơi các người thợ lặn làm việc, làm tử vong một người, và gây bệnh cho nhiều người, thì phải ra tòa. Nếu tòa phán quyết có tội, thì phải ngồi tù, và phải bồi thường cho gia đình nạn nhân . Phải xử từng trường hợp một (cas par cas), chứ không phải chỉ cúi đầu xin lỗi, và bao trọn gói 500 triệu đô la là xong hết. Nên nhớ dự án Formosa lên đến 10 tỷ USD.

Tại nơi tôi ở, chỉ cần uống rượu rồi lái xe gây tai nạn chết người cũng phải ở tù nhiều năm rồi, còn ở đây là đổ chất độc xuống biển làm người ta chết, tại sao Formosa có thể thoát ra dễ dàng như vậy?

Hay là VN không phải là một quốc gia giống như các quốc gia khác ?? Kẻ gây ra án mạng chỉ xùy tiền ra là an toàn trên xa lộ?

Hay là sanh mạng của ông Ngầy cũng chỉ đáng giá như rong biển mà thôi?

Trên đây chỉ là một vài ý kiến vụn vặt của một người từ bên ngoài nhìn về đất nước, không hiểu đúng hay sai, nhưng không thể thờ ơ với những sự việc đang diễn ra nơi cố quốc, dù rất muốn quên đi.